Gemeentezaken

Namencommissies

Elke gemeente heeft te maken met verscheidene aardrijkskundige namen. Die van verschillende kleine of grotere wateren bijvoorbeeld of die van natuurterreinen of sportcomplexen. Voor het vastleggen van dergelijke namen bestaan geen regels. Het is echter verstandig om – uit praktische overwegingen – misverstanden uit de weg te gaan die eventueel zouden kunnen ontstaan, door maar wat te doen. Wanneer een straat immers dezelfde naam krijgt als een water in de buurt, kan dat (met name in urgente situaties) tot problemen leiden.

Een naam identificeert de plaats die er mee wordt bedoeld. Die identificatie dient zo eenduidig mogelijk te zijn. Om goede en gedragen keuzes te maken, kan een gemeente een of meer kenners van het gebied vragen om als adviseur op te treden. Veel gemeenten kennen dan ook een straatnamencommissie. Die commissies kunnen, behalve bij het bedenken van nieuwe namen, ook een belangrijke rol spelen bij de overdracht van namen als cultureel erfgoed. In de praktijk maakt men soms straatnamenboekjes en/of de gemeentelijke website heeft een link waar mensen kunnen vinden wanneer hun straat aan een naam is gekomen en wat de achtergrond er van vormt.

Juridische zaken

Gemeentewet
Artikel 158
1. De raad kan de naam van de gemeente wijzigen.
2. Het besluit van de raad wordt ter kennis gebracht van Onze Minister* en het provinciebestuur.
3. Het besluit vermeldt de datum van ingang, die is gelegen ten minste een jaar na de datum van het besluit.
*de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)

Wet algemene regels herindeling
De vroegere specifieke bepalingen over de gemeentenamen bij gemeentelijke herindeling zijn per 1994 vervallen en overgegaan naar de (bovenstaande) meer algemene bevoegdheid van de gemeenteraad in de Gemeentewet om de gemeente een naam te geven. Als gemeenteraden willen herindelen leggen zij een ontwerp ter inzage en ter advies voor aan Gedeputeerde Staten, terwijl de minister van BZK de herindeling bij wet vaststelt incl. de gemeentenaam. GS en de minister kunnen ook zelf het initiatief tot herindeling en naamgeving nemen.

Wet Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG), geldend per 1-7-2009
Artikel 6
1. De gemeenteraad deelt het grondgebied van de gemeente in een of meer woonplaatsen in, stelt de openbare ruimten vast en kent nummeraanduidingen toe aan de op het grondgebied van de gemeente gelegen verblijfsobjecten, standplaatsen en ligplaatsen.
2. De gemeenteraad stelt de standplaatsen en de ligplaatsen vast.
3. De gemeenteraad stelt de afbakening van panden, verblijfsobjecten, standplaatsen en ligplaatsen vast.
4. Bij algemene maatregel van bestuur worden regels gegeven ten aanzien van de indeling, de vaststelling en de toekenning, bedoeld in het eerste en tweede lid, en kunnen regels worden gegeven ten
aanzien van de afbakening, bedoeld in het derde lid.
Op basis van een convenant tussen het ministerie van VROM, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en thans TNT Post (laatste versie 2006) dient de gemeente TNT Post in verband met de postcodegevolgen om advies te vragen indien ze de naam of grootte van een woonplaats wil veranderen.

Staatsalmanak, minister van BZK
De minister van BZK publiceert elk jaar in de Staatsalmanak een actuele lijst met gemeenten en gemeentenamen.

Gemeentelijk adressenregisteren Landelijke voorziening Kadaster
Burgemeester en wethouders zijn op basis van de wet BAG verplicht een adressenregister bij te houden, waarin onder andere brondocumenten/gegevens omtrent de woonplaatsen zijn opgenomen. Daarnaast is er een gebouwenregister. De gemeentelijke gegevens dienen doorgegeven te worden aan de landelijke voorziening die door het Kadaster wordt beheerd.

Wijk- en buurtindeling CBS
Op basis van gemeentelijke gegevens houdt het Centraal Bureau voor de Statistiek in de databank Statline een wijk- en buurtindeling bij van ons land.